Hlaskover

Inspiracja: „Piękni dwudziestoletni” Marek Hłasko

Marek Hłasko leży na łóżku i układa w głowie różne historie. Dialogi rozpisuje w myślach niczym szachista. Wielokrotnie odtwarza w wyobraźni te same sytuacje, studiuje gest, barwę głosu, mimikę twarzy. Nie pociągają go przyroda, zwierzęta. Nie jest intelektualistą dlatego rzeczywistość odbiera wprost, bezpośrednio. Dlatego „nie rozwadnia” kwestii moralnych i będzie go bolał brak sprawiedliwości. Pozostanie intelektualnie naiwny. Jako silna osobowość będzie ciągle w grze egoizmów z innymi wyrazistymi ludźmi. Życie niemal na ulicy, w codziennym zwarciu z ludźmi, ich myślami, słowami, doświadczeniami ukształtował w nim styl lirycznego pesymisty. Twarz ogorzała miejskim klimatem. Lubił ludzi, a może fakt, że podjął pracę zarobkową w wieku 16 lat trwale uzależnił go od ludzkiego towarzystwa. Jego cierpienie brało się z braku równowagi między realizmem, a abstrakcją. Nie poruszały go groteska i awangarda. Bardzo cenił Miłosza może dlatego, że ten miał to czego tak Hłasce brakowało: dystansu i kontemplacji. Hłasko musiał widzieć, musiał słuchać, musiał mówić. Kontakt z ludźmi pozwalał mu uczestniczyć w wartkim strumieniu zdarzeń, dając możliwości, ale i narażając na niebezpieczeństwa.

Autor „Pięknych dwudziestoletnich” dorastał zaraz po wojnie. Jako 16 letni robotnik idealnie pasował do Związku Młodzież Polskiej i kariery w komunistycznym aparacie. Wychowanie bez ojca i wojenne dzieciństwo nie czyniły go plastycznym w rękach pedagogów. Poczucie tymczasowości nie zachęcało do zawierania kompromisów w relacjach z rówieśnikami. Wolał być więc bardziej agresywnym niż miłym. Mimo to, Hłasko byłby dobrym materiałem na młodego komunistę, ale system odrzucił go właśnie na poziomie szkoły. Zaakceptowała go natomiast ulica. Z nią Hłasko poszedł na kompromisy. Edukację zastąpiły mu książki i filmy. Stąd wzięła się filmowa wyobraźnia pisarza.

A gdzie jest ten Hłasko, który wpędza siebie i innych w kłopoty ? Gdy mylnie ocenia swoją orientację w rzeczywistości, gdy porusza się brawurowo po nieznanym terenie. Markowi Hłasce dane było tułać się po świecie i doświadczyć przygód, ale wolałby uporządkowaną karierę w Polsce. Szkoda, że nie wykorzystał swojej szansy w USA bo lubił ten kraj.

Cytat „the fucking snake” pochodzi nie z „Palcie ryż każdego dnia”, ale z „Pięknych dwudziestoletnich” i opowiada o pracy pisarza jako mierniczego na izraelskiej pustyni. Nie Bogdan Czeszko, ale Igor Neverly uczył, że pisarz musi ciągle opowiadać swoją historię. Prawdopodobnie nie było lekarki, która uzależniła wieś od narkotyków.